Spotkanie poświęcone Helenie Zarachowicz, byłej dyrektor Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy, to wspólna inicjatywa obchodzącego w roku bieżącym swoje 50-lecie działalności Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego istniejącego przy Zarządzie Oddziału Warszawskiego SBP oraz Koła SBP przy Bibliotece na Koszykowej. Celem Zespołu jest zachowanie pamięci o ludziach zasłużonych dla bibliotekarstwa polskiego, ich dokonaniach i dorobku. Spotkania przypominają tych co odeszli, stanowią również źródło informacji o zmarłych, także tych nie zapisanych w dokumentach. Na podstawie zgromadzonej wiedzy o wybitnych bibliotekarzach opracowywane są ich biografie publikowane następnie w tomikach wspomnień. Dwa pierwsze ukazały się w serii „Książki o Książce” wydane przez Ossolineum a kolejnych 13 opublikowało SBP w serii „Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych”. Spotkania organizują z reguły biblioteki, w których osoby wspominane pracowały najdłużej i wniosły do ich historii swój wkład. Zespół, choć działa przy Zarządzie Oddziału Warszawskiego SBP publikuje wspomnienia o zasłużonych bibliotekarzach z całego kraju.
Helena Zarachowicz pracowała w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy 30 lat, od 1960 r. jako wicedyrektor do spraw sieci bibliotecznej, a od 1981 r. do 1991 r., jako jej dyrektor. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych rozbudowywała warszawską sieć biblioteczną wykorzystując wcześniej zdobytą wiedzę i doświadczenie wizytatora bibliotek. Zabiegała o planowanie lokali dla bibliotek przy budowie warszawskich osiedli mieszkaniowych i starała się o środki finansowe na ich wykupienie. Dzięki temu liczba bibliotek w Warszawie powiększała się i zyskiwały one odpowiednie powierzchnie. Po reformie administracyjnej kraju w 1975 r., Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy pełniła funkcję wojewódzkiej i objęła nadzorem merytorycznym wszystkie biblioteki publiczne z terenu stołecznego województwa warszawskiego (339). Dyrektor Zarachowicz, aby zapewnić najlepszą opiekę merytoryczną bibliotekom publicznym i związkowym rozbudowała Dział Instrukcyjno – Metodyczny, tworząc z niego prężny ośrodek, w którym pracowali wysoko kwalifikowani bibliotekarze. Kierowała również dokształcaniem i doskonaleniem bibliotekarzy sieci, organizując systematyczne seminaria szkoleniowe i kursy z zakresu przysposobienia bibliotecznego dla pracowników bibliotek nie posiadających kwalifikacji zawodowych.
Gdy w 1981 r. Helena Zarachowicz została powołana na stanowisko dyrektora Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy jej najtrudniejszym zadaniem było przeprowadzenie remontu kapitalnego zabytkowego gmachu im. Stanisławów Kierbedziów, zamkniętego w 1977 r. ze względów bezpieczeństwa. Decyzja władz w tej sprawie zapadła w 1984 r., prace rozpoczęto w 1987 r. a remont gmachu i oficyn trwał 3 lata i został ukończony w 1990 r. Dyrektor musiała zdobywać trudno dostępne wówczas materiały, jak grzejniki c.o., rury do różnych instalacji, blachę miedzianą, itp. Starania zakończyły się sukcesem i zabytkowy, piękny gmach znowu udostępniony został czytelnikom.
Na wniosek skupionych przy Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy varsavianistów, dyrektor Zarachowicz przekształciła Ośrodek Wiedzy o Warszawie (oddział Dz. Informacyjno – Bibliograficznego) w odrębny Dział Varsavianów specjalizujący się w tej tematyce. Utworzyła również Pracownię Bibliografii Czasopism Warszawskich, która pod pod kierownictwem prof. Konrada Zawadzkiego podjęła opracowywanie retrospektywnej „Bibliografii czasopism warszawskich za lata 1579 – 1981”. Zainicjowała też w 1991 r. organizowanie przez Bibliotekę sesji varsavianistycznych poświęconych książce i prasie warszawskiej, księgozbiorom historycznym, bibliotekom, wydawcom i bibliofilom.
Była autorką wielu artykułów, głównie dotyczących sieci bibliotecznej, drukowanych w „Roczniku Warszawskim” i czasopismach bibliotekarskich, udzielała też licznych wywiadów na temat stanu bibliotek i rozwoju czytelnictwa.
Pracowała również społecznie, była radną Stołecznej Rady Narodowej, przewodniczącą Sekcji Bibliotek przy CRZZ oraz na szczeblu miejskim, wiceprzewodniczącą Wojewódzkiej Komisji Kontroli Społecznej, przewodniczącą Komisji Kultury ZSL, członkiem SBP.
Za swoje osiągnięcia zawodowe i zasługi dla bibliotekarstwa była nagradzana i odznaczana między innymi: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką Honorową m. st. Warszawy, Odznaką Przyjaciela Dziecka. W roku 1977 została laureatem Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy .
30 czerwca 1991 r. przeszła na emeryturę. Zmarła 11 lipca 2012 r. w Warszawie.
Sylwetkę dyr. Heleny Zarachowicz przedstawi Janina Jagielska, przewodnicząca Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego ZOW SBP.
Spotkanie z udziałem rodziny, pracowników Biblioteki, znajomych i wszystkich zainteresowanych odbędzie się 30 września 2014 r. o godz. 14.00 w sali konferencyjnej Biblioteki w gmachu Kierbedziów.
