Czytelnia gromadzi rękopisy oraz stare druki wydrukowane do 31 grudnia 1800, niezależnie od treści i formy. Zbiory liczą ok. 15 000 woluminów starych druków i ok. 4 000 jednostek rękopiśmiennych. W zbiorze starych druków do najcenniejszych kolekcji należą na przykład fragmenty pierwszej polskiej książki kucharskiej z XVI wieku oraz druki z szesnastowiecznego księgozbioru króla Zygmunta Augusta, z biblioteki Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz z Biblioteki Załuskich. Największą jednak część zbioru stanowią rękopisy z XIX wieku. Są to między innymi autografy Zygmunta Krasińskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza czy spuścizna Bolesława Prusa.

Zbiory udostępniane są jedynie do celów naukowych lub wydawniczych. Osoby nie będące samodzielnymi pracownikami nauki mogą korzystać ze zbiorów Działu na podstawie zaświadczeń (np. z uczelni), po uzyskaniu zgody Dyrekcji Biblioteki lub po uzgodnieniu terminu z kierownikiem Działu.