Pionki : Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne, 2014.
„Książka to praca zbiorowa 15 autorów. Powstała pod redakcją Piotra Chołuja - biologa, który w latach 2010-2014 kierował projektem "Ochrona siedliska żółwia błotnego w dolinie rzeki Zwoleńki". [...]
Publikacja jest próbą podsumowania aktualnego stanowi wiedzy na temat przyrody jednej z najciekawszych dolin rzecznych Mazowsza. [...] Badania faunistyczno- florystyczne nad Zwoleńką podjęto po raz pierwszy w połowie lat 80. XX wieku i przez wiele lat dotyczyły głównie żółwi błotnych i ich siedlisk. Dopiero na początku XXI wieku rozpoczęto inwentaryzacją ptaków, płazów, owadów gadów, mięczaków oraz siedlisk przyrodniczych na terenie prawie całej doliny".
Źródło: http://www.echodnia.eu/radomskie/kultura/art/8132994,ostatnia-dzika-rzeka-poludniowego-mazowsza-promocja-ksiazki-o-zwolence-zdjecia,id,t.html

Zwoleńka to mała rzeka na południu Mazowsza, rozpoczynająca swój bieg w puszczy Kozienickiej i uchodząca do Wisły. Rzeka płynie wąską, wypełnioną torfem doliną.
Zwoleńka jest malowniczą, w części swego biegu „dziko meandrującą rzeką, tworzącą bogatą mozaikę środowisk wodno-błotnych sąsiadujących na krawędziach doliny z borami sosnowymi, ugorami i polami".
Dolina latami była eksploatowana przez człowieka w sposób ekstensywny, dzięki czemu można było utrzymać sprzyjający wielu gatunkom roślin i zwierząt charakter otwartych siedlisk.
Przecinająca dolinę rzeka, poza dwoma krótkimi odcinkami, nie była meliorowana i regulowana, co stanowi ewenement na skalę Polski.
Dzięki tym czynnikom - jak piszą autorzy książki - „dolina Zwoleńki stała się jedną z cenniejszych ostoi przyrody w województwie mazowieckim, a w skali małych rzek być może najcenniejszą".
Wśród fauny doliny króluje żółw błotny (druga co do wielkości populacja w Polsce). Spotkać tu można również bobry wydry, a nawet - coraz częściej – łosie.
Autorzy w kolejnych rozdziałach opisują środowisko, geologię, klimat oraz szatę roślinną i zwierzęcą regionu. Opisy uzupełniają stare mapy i liczne fotografie.
Publikacja jest adresowana do różnych grup odbiorców: miłośników przyrody, badaczy fauny i flory, urzędników zajmujących się ochroną przyrody, turystów, których książka być może zachęci do odwiedzenia tego uroczego zakątka, jednym słowem wszystkich, którzy mogliby pomóc zachować ten unikatowy obszar.

Książka dostępna w czytelniach