Z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, zapraszamy na pokaz specjalny do „Starego Kina na Koszykowej”. Zaprezentujemy pierwszą ekranizację epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”, zrealizowaną w 1928 roku przez Ryszarda Ordyńskiego, na 10-lecie wolnej, odbudowanej po zaborach, struktury polskiej państwowości.
Przeniesienie na ekran ogromnego poematu narodowego Mickiewicza było przedsięwzięciem niesłychanie ambitnym, tym bardziej, że polskie kino było wówczas jeszcze nieme. Twórcy filmu zdecydowali się na sfilmowanie najważniejszych i najbardziej efektownych scen dzieła połączonych w całość tablicami ze strofami wiersza, zachowując plastykę oraz klimat, często w sensie dosłownym, rysunków Elwiro Andriollego, najsłynniejszego ilustratora „Pana Tadeusza”. Również obrazy z historii Polski, na przykład słynny protest posła Tadeusza Rejtana, został odtworzony z niemal identyczną dokładnością w stosunku do obrazu Jana Matejki. Scenariusz wyszedł spod pióra dwóch znanych pisarzy, Andrzeja Struga i Ferdynanda Goetla, zdjęcia plenerowe nakręcono na Wołyniu, w zespole pałacowo-parkowym w Radziejowicach oraz w majątku Czombrów nad jeziorem Świteź. W scenach batalistycznych wziął udział I Pułk Szwoleżerów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz IV Zaniemieński Pułk Ułanów.
Tytułowego bohatera zagrał Leon Łuszczewski, w roli Zosi obsadzono Zofię Zajączkowską, w Telimenę wcieliła się Helena Sulima. Jako Jacek Soplica vel Ksiądz Robak wystąpił Jan Szymański. W charakterystycznych rolach drugoplanowych pokazał się na ekranie kwiat najwybitniejszych ówczesnych aktorów teatralnych, w tym Stefan Jaracz jako Napoleon, Jerzy Leszczyński w roli króla Stanisława Augusta, Stanisław Knake-Zawadzki jako Sędzia oraz Wojciech Brydziński jako Adam Mickiewicz, bo epopeję sfilmowano razem z Epilogiem, przy okazji dorabiając do niej także Prolog.
Uroczysta prapremiera gotowego dzieła filmowego odbyła się 9 listopada 1928 roku z udziałem marszałka Piłsudskiego, prezydenta RP Ignacego Mościckiego, dyplomatów oraz elity polskiego środowiska literackiego. Film został na ogół dobrze przyjęty przez publiczność i recenzentów, aczkolwiek pojawiały się także głosy krytyczne, dotyczące nazbyt obfitego przetykania akcji napisami oraz niemal niewolniczego uzależnienia strony plastycznej od rysunków Andriollego i innych polskich malarzy.
Film posiada współczesną ilustrację muzyczną. Przed projekcją słowo wprowadzenia wygłosi Piotr Kitrasiewicz.
5 listopada (poniedziałek), godz. 18.00
Sala konferencyjna, gmach im. St. Kierbedziów
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy, ul. Koszykowa 26/28
Wstęp wolny.
