Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego oraz Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk zapraszają na spotkanie w ramach cyklu "Obraz Warszawy i warszawiaka w nieliterackich przekazach pisarzy XIX i XX wieku", którego gościem będzie prof. IBL PAN Marek Pąkciński. Spotkanie odbędzie 17 października 2025 roku o godzinie 17.00 w sali konferencyjnej na I piętrze budynku Plomby.

Tytuł wystąpienia został zainspirowany przez opublikowaną niedawno książkę Jonathana Littella (amerykańskiego pisarza piszącego po francusku, laureata Nagrody Goncourtów) oraz francuskiego fotografa i reżysera, Antoine`a d`Agata – Kłopotliwe miejsce. Książka ta jest – w wielu fragmentach wstrząsającym – zapisem rosyjskiej zbrodni w Buczy, ale dotyczy też tego, co działo się w Kijowie pod koniec września 1941 roku (masakra ludności żydowskiej w Babim Jarze).

Kijów i Warszawa? Na jakiej zasadzie można rozwijać tę analogię?

W tym przypadku chodzi o Warszawę jako miejsce „kłopotliwe” dla agresorów, dla twórców autorytarnych projektów, którzy chcieli znieść z mapy świata nie tylko stolicę, ale cały kraj. Jak postrzegali i opisywali Warszawę publicyści rosyjscy w dobie powstania styczniowego, a jak widzieli ją sekundujący nazizmowi dziennikarze niemieccy w roku 1944? W jaki sposób uzasadniali destrukcyjne zamiary swoich rządów i armii, dlaczego Warszawa okazała się dla nich aż tak „kłopotliwa”, że – ostatecznie – „nieujarzmiona”?

Warto może zadać sobie te pytania – właśnie tu i właśnie teraz…

Marek Pąkciński (ur. 1960) – dr hab., profesor IBL PAN. Autor książek o „młodych konserwatystach warszawskich” schyłku XIX wieku oraz recepcji filozofii Nietzschego w dobie pozytywizmu i modernizmu, postrzeganej z perspektywy współczesnych odczytań nietzscheanizmu. Badacz twórczości Bolesława Prusa, Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza, Stanisława Lema (studia w książkach zbiorowych oraz w periodykach naukowych). W młodości autor książek beletrystycznych z dziedziny fantastyki i fantastyki naukowej (Owadzia planeta [1976], Ogród pamięci [1985], Monady [1989], Skarb Hittinu [1991], Tajne policje, [1993]) oraz opowiadań, publikowanych głównie w miesięczniku „Fantastyka”. Były dyrektor Stacji Naukowej PAN w Moskwie (2015–2018), członek redakcji, a potem redaktor naczelny (od 2021) rocznika „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”.

Zapraszamy!