Pierwszy most stały w Warszawie, wzniesiony został według projektu inżyniera Stanisława Kierbedzia w latach 1859 – 1864. Otwarcie przeprawy nastąpiło 22 listopada 1864 roku, gdy trwało jeszcze Powstanie Styczniowe. Jego charakterystyczny wygląd, ukazujący tunelową, kratownicową konstrukcję ze stali, opartą na pięciu murowanych filarach - rozpiętą między przyczółkami, położonymi naprzeciw siebie po obu brzegach Wisły - wpisał się na stałe w ikonografię Warszawy.
Uwieczniony był na licznych rycinach, fotografiach i pocztówkach. Uszkodzony w sierpniu 1915 roku przez wojska rosyjskie, następnie wysadzony we wrześniu 1944 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, odbudowany został po 1946 roku i włączony do nowo wybudowanej Trasy W-Z jako Most Śląsko-Dąbrowski.
Stanisław Kierbedź (1810-1899), ojciec Eugenii Kierbedziowej, fundatorki gmachu Biblioteki Publicznej na Koszykowej, w swojej pracy zawodowej chętnie gromadził wokół siebie inżynierów Polaków. Przy budowie mostu żelaznego w Warszawie współpracowali z nim m.in.: Tadeusz Chrzanowski, Julian Surzycki, Seweryn Smolikowski i Julian Majewski.
Prace zostały wykonane przez francuskie firmy „Goüin et C-ie Batignolles” i „Schneider Creuzot”, której przedstawicielem był francuski inżynier Gottard oraz polski inż. i wynalazca Stanisław Janicki.
Most powstał z inicjatywy Towarzystwa Rosyjskich Kolei Żelaznych.
Most miał 476 m długości. Składał się z 6-ciu przęseł kratownicowych o rozpiętości wynoszącej 79 m, a wysokości 9 m, złożonych z krzyżulców wspartych na pięciu murowanych filarach. Przy budowie wykorzystano najnowsze wówczas osiągnięcia inżynieryjne, a mianowicie: kesonową, głęboką metodę budowy filarów murowanych oraz konstrukcję stalową przęseł o dużej rozpiętości.
Do budowy zużyto ok. 4600 ton stali, a ogólny koszt przedsięwzięcia wyniósł ok. 2700 tysięcy rubli.
"Spotkanie z oryginałem" to cykl, w ramach którego prezentowane są cimelia ze zbiorów Biblioteki na Koszykowej. Biblioteka Publiczna miasta stołecznego Warszawy, przechowuje - przekazany w 1912 roku, przez Oddział Warszawski Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu - album fotograficzny, dokumentujący kolejne etapy budowy mostu Kierbedzia. Album jest opatrzony autografem inżyniera komunikacji i budowniczego dróg żelaznych i mostów - Tadeusza Chrzanowskiego (1822-1892), stałego współpracownika Stanisława Kierbedzia w Warszawie. Został przekazany do Biblioteki Towarzystwa, wraz z księgozbiorem inż. Chrzanowskiego, a następnie do Biblioteki na Koszykowej.
Chociaż na okładce albumu widnie wytłoczony złoconymi literami tytuł “Most Aleksandrowski” (od imienia cara Aleksandra II), to zwyczajowo przejęła się nazwa "most Kierbedzia”, (od nazwiska projektanta i budowniczego), stosowana potocznie przez warszawiaków.
Album zawiera 22 fotografie, o wymiarach ok. 25x30 cm, opatrzone podpisami z datami dziennymi postępu robót, wykonane w renomowanym, warszawskim zakładzie Karola Beyera.
Karol Beyer (1818-1977) - wybitny fotograf, zwany ojcem fotografii polskiej, numizmatyk, archeolog i wydawca był także zaangażowanym patriotą. Za swoją postawę i działalność w okresie powstania styczniowego był więziony w twierdzy modlińskiej i zesłany w głąb Rosji. Podczas nieobecności mistrza w Warszawie, fotografie wykonywali pracownicy jego zakładu.
Wraz ze współpracownikami Beyer udokumentował kolejne etapy budowy stałego, żelaznego mostu w Warszawie między 14 września 1860 a kwietniem 1864 roku, w plenerze, przy świetle dziennym. Wówczas był to naprawdę nowatorski sposób rejestracji ciągu wydarzeń na pomocą serii fotografii.
Album z fotografiami Mostu Kierbedzia pokazywany jest w Czytelni Sztuki i Kartografii na tle multimedialnej prezentacji ich wersji cyfrowej. Można go również obejrzeć w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej: https://bit.ly/2wEvHGs.
