Część z nas pamięta jeszcze czas, kiedy dobrobyt podglądało się przez ladę „Pewexu” lub „Baltony”. W tych dewizowych sklepach można było popatrzeć na towary, które w normalnych sklepach były niedostępne. Poza możliwościami „statystycznego klienta”. Kryzys jeszcze bardziej się spotęgował po wprowadzeniu 13.12.1981 roku stanu wojennego. Beznadzieja, szarość, puste półki, kolejki stały się codziennością każdej Polki i Polaka w schyłkowym PRL-u. Ten stan rzeczy pogłębiał społeczną złość i frustrację. Od końca lat 80-tych powiększała się szara strefa i tzw.”czarny rynek”, ale rozwijały się one za zgodą władz, które tolerując te sfery życia, rozładowywały społeczne napięcie i powszechne niedobory.

W połowie lat 80-tych rozpoczęły się rozmowy władz PRL-u, głównie z władzami amerykańskimi na temat sytuacji politycznej, społecznej i ekonomicznej w Polsce. Generał Wojciech Jaruzelski był świadom faktu, że w wyniku wyścigu zbrojeń i za sprawą rywalizacji USA z władzami na Kremlu, Związek Radziecki zaczął chylić się ku upadkowi. I sekretarz KC PZPR wiedział, że jest tylko kwestią czasu pozostaje to, że będzie musiał rozpocząć rozmowy z opozycją, która była zorganizowana wokół zdelegalizowanej, ale nielegalnie działającej po stanie wojennym NSZZ „Solidarność”. Po strajkach z 1988 roku władze PRL-u rozpoczęły przygotowania do politycznych rozmów z działaczami opozycji. Rzeczywistość w Polsce zaczęła się coraz bardziej dynamicznie zmieniać.

Zmiany polityczne rozpoczęły zmiany społeczne i ekonomiczne, które zaczęły przenosić się na codzienne życie Polaków. Powiało kapitalizmem z Zachodu. Po wydarzeniach w Berlinie, runęła żelazna kurtyna. Zaczęła rodzić się nowa, kapitalistyczna rzeczywistość.

Jak wyglądały kulisty transformacji?

Co dzisiaj wiemy o tych wydarzeniach już prawie sprzed czterech dekad?

Czy wydarzenia, których byliśmy świadkami były jedynymi możliwymi?

W jakich sposób wielka polityka wkroczyła w naszą codzienność?

Jak wyglądało rodzenie się kapitalizmu w Polsce?

O tym wszystkim w rozmowie z doktorem Michałem Przeperskim, historykiem, badaczem okresu transformacji w Polsce, autorem książki „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986 – 1993” rozmawiać będzie Rafał Dudkiewicz.

dr Michał Przeperski - doktorant Instytutu Historii PAN, pracownik Muzeum Historii Polski, specjalizuje się w dziejach politycznych XX wieku. Autor głośnej książki „Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna”.