 |
 |
Maria Kownacka i (nie tylko) Warszawa
(Sesje Varsavianistyczne nr 30)
- Kategoria: Seria "Sesje Varsavianistyczne"
- Redaktor: Marta Niewieczerzał, Maciej Skowera
- Stron: 96
- ISBN: 978-83-67964-15-9
- Rok wydania: 2025
Recenzja
Książka odznacza się solidnością warsztatu naukowego i szacunkiem wobec historii, a zarazem pozostaje atrakcyjna i przystępna dla odbiorców i odbiorczyń spoza środowiska akademickiego […]. Związki Kownackiej ze stolicą, Żoliborzem, Warszawską Spółdzielnią Mieszkaniową i instytucjami warszawskiego życia kulturalnego zostały potraktowane nie jako anegdota, lecz jako klucz do zrozumienia jej podmiotowości twórczej, wyborów artystycznych i przekonań społecznych. Publikacja – choć zakorzeniona w tradycji varsavianistycznej – przekracza jej ramy, stając się również książką o literaturze, historii edukacji, pamięci kulturowej i kobiecej biografistyce XX wieku […]. W rezultacie tom tworzy kompozycyjnie i intelektualnie harmonijną całość. Jest książką nie tylko o Kownackiej, lecz także o mieście, pamięci, wspólnocie, literaturze i zmianie kulturowej. Napisany rzetelnie, a zarazem z humanistyczną wrażliwością, może służyć badaczkom, nauczycielom, studentkom, bibliotekarzom i wszystkim tym, którzy chcą rozumieć historię literatury dziecięcej jako żywą część naszej kultury.
Z recenzji dr Weroniki Kosteckiej
Niniejszy zeszyt jest pokłosiem podwójnie jubileuszowej edycji Sesji Varsavianistycznych. W 2024 r. obchodziliśmy bowiem 130. rocznicę urodzin Marii Kownackiej – związanej przez wiele lat z Warszawą pisarki, redaktorki, tłumaczki, autorki słuchowisk radiowych i sztuk teatralnych, znanej chyba najlepiej ze stworzenia postaci słynnego Plastusia – co zresztą dobrze ujmują tytuły opracowań na temat tej autorki: zbioru przy gotowanego przez Mariolę Pryzwan (Plastusiowa mama. Wspomnienia o Marii Kownackiej, 2009) i biografii pióra Olgi Szmidt (Kownacka. Ta od Plastusia, 2018). Z tej okazji Muzeum Książki Dziecięcej (MKD) i Dział Archiwum BPW zorganizowały XXX Sesję Varsavianistyczną „Maria Kownacka i (nie tylko) Warszawa. W 130. rocznicę urodzin pisarki”. Zależało nam na eksploracji zarówno twórczości Kownackiej, jak i jej biografii, rozpatrywanych zwłaszcza w perspektywie związków tej autorki z Warszawą [...]. Tom rozpoczyna się od syntetycznego szkicu Anny Babuli poświęconego życiu artystki i koncentrującego się na latach jej działalności twórczej na warszawskim Żoliborzu. Warszawy w biografii Kownackiej poszukuje również Olga Szmidt, która zwraca uwagę na rolę stolicy w kształtowaniu tożsamości pisarki (również w odniesieniu do innych miejsc biograficznych). Krystyna Zabawa rozpatruje tematykę prac ręcznych oraz wychowania przez sztukę w twórczości żoliborskiej autorki, szczególnie w kontekście pedagogicznych idei nurtu slojd i wy chowania integralnego, wskazując, że zagadnienia te stanowią niezwykle istotny element napisanych przez Kownacką utworów dla dzieci. Alicja Ungeheuer-Gołąb podkreśla natomiast, że dzieła pisarki to cenny materiał edukacyjny, gdyż łączą w sobie funkcje poznawcze i wychowawcze z walorami artystycznymi. Tom wieńczą refleksje Grzegorza Leszczyńskiego na temat znikania książek dla dzieci z pamięci kulturowej w wyniku przemian społecznych i zmieniających się preferencji czytelniczych; autor rozważa, czy i na ile twórczość i postać Kownackiej da się ocalić w zbiorowej świadomości odbiorczej.
Ze Słowa wstępnego