Nagroda Główna: Marcin Szczygielski Arka czasu, il. Daniel de Latour, Wyd. Stentor.

Nagroda II: ex aequo:

- Krystyna Miłobędzka, Iwona Chmielewska Na wysokiej górze,

Wydawnictwo Miejskie Posnania.

- Iwona Chmielewska Cztery zwykłe miski (książka autorska),Wyd. Format.

Nagroda III: Wanda Chotomska, Bohdan Butenko Panna Kreseczka, Wyd. Muza SA, seria "Muzeum Książki Dziecięcej poleca".

Nagroda specjalna: Fryderyk Chopin Zdrów chłopczyna, opracowanie graficzne Bohdan Butenko, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.

Wyróżnienia (alfabetycznie)

Zofia Beszczyńska Ptasia Jaga, il. Elżbieta Krygowska-Butlewska, Wyd. Mila.

Roksana Jędrzejewska-Wróbel O Melanii, Melchiorze i panu Przypadku, ilustr. Paweł Pawlak. Wyd. Bajka.

Joanna Kulmowa Co drzemie w nas, opracowanie graficzne Anna Niemierko, Agencja Edytorska Ezop.

Tomasz Kwaśniewski Jedno oko na Maroko, fotografie Anna Bedyńska, "Czarna Owieczka".

Mikołaj Łoziński Prawdziwa bajka, opracowanie graficzne Marta Ignerska, "Kultura Gniewu".

Zuzanna Orlińska Ani słowa o Zosi,Wyd. Literatura.

Tina Oziewicz Pamiątka z Paryża, opracowanie graficzne Jacek Ambrożewski, Dwie Siostry.

Joanna Papuzińska (oprac.) Cudowna studzienka, ilustracje Elżbieta Wasiuczyńska, Media Rodzina.

Katarzyna Ryrych O Stephenie Hawkingu, Czarnej Dziurze i myszach podpodłogowych, opracowanie graficzne Elżbieta Chojna, Wyd. Literatura.

Zofia Stanecka Świat według dziadka, ilustracje Bogna Pniewska, "W drodze".

Przemysław Wechterowicz Proszę mnie przytulić, ilustracje Emilia Dziubak.

Wyróżnienie specjalne

Danuta Gellnerowa Cukrowe miasteczko, ilustracje Agnieszka Żelewska, wybór wierszy

i przedmowa Dorota Gellner, Wyd. Bajka.

                                                                                                                                             /EG/

VI Konkurs im. Haliny Skrobiszewskiej

Siedemnastego czerwca 2014 roku sala konferencyjna Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy gościła przyjaciół Muzeum Książki Dziecięcej – autorów, ilustratorów, wydawców, popularyzatorów i miłośników książek dla najmłodszych. Okazją do spotkania stało się rozstrzygnięcie VI Konkursu Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej, objętego patronatem Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka. W konkursie wzięły udział książki żyjących autorów polskich, wydane w Polsce w 2013 roku i przekazane do zbiorów MKD jako egzemplarz obowiązkowy lub dar. W jury konkursu zasiedli pracownicy działu – przewodnicząca Ewa Gruda oraz „ciała doradcze”: Hanna Diduszko, Krystyna Kuć, Lidia Błaszczyk i Anna Babula. Książki nagrodzone i wyróżnione trafiły na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej. Tym razem było ich aż siedemnaście. Dobrze to świadczy o kondycji polskiego rynku książki dla młodych czytelników, na który z roku na rok przybywa coraz więcej wartościowych utworów. Zasłużeni autorzy wciąż zaskakują nowymi pomysłami. Pojawiają się nieznani twórcy, którzy wzbogacają literaturę dla dzieci i młodzieży o nowatorskie treści i rozwiązania graficzne.

Nagrodę główną otrzymała książka Marcina SzczygielskiegoArka czasu, czyli wielka ucieczka Rafała od kiedyś przez wtedy do teraz i wstecz (wyd. Stentor) – sprawnie napisana, wykorzystująca motyw podróży w czasie, powieść przygodowa o ucieczce z warszawskiego getta. Łącząc prawdę historyczną z mistrzowsko wykreowaną przygodą, jest nośnikiem wartości emocjonalnych, a także poznawczych i wychowawczych. Tekstowi towarzyszą ilustracje Daniela de Latoura, który za pomocą nowoczesnej, prostej, czarnej kreski podkreślił nastrój opowieści o niezwykłości czasu – tragicznego, ale i pełnego tajemnic. Marcin Szczygielski to doskonały, uznany, wielokrotnie nagradzany w różnych konkursach twórca książek dla najmłodszych. Dziękując za nagrodę, przyznał, że wiele zawdzięcza Muzeum Książki Dziecięcej, które dostrzegło jego talent, przyznając w II Konkursie Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej wyróżnienie jego pierwszej powieści dla młodzieży Omega.

W tegorocznym konkursie przyznano dwie nagrody drugie. Otrzymały je Na wysokiej górze Krystyny Miłobędzkiej i Iwony Chmielewskiej (Wydawnictwo Miejskie Posnania) oraz autorska książka Iwony Chmielewskiej Cztery zwykłe miski (wyd. Format). Iwona Chmielewska okazała się wnikliwą i wrażliwą czytelniczką wiersza Krystyny Miłobędzkiej, będącego poetyckim rozwinięciem dziecięcej wyliczanki Apli-papli. W książce Na wysokiej górzeobie artystki stworzyły pełną liryzmu kompozycję literacko-plastyczną, w której za pomocą słownych i obrazowych metafor wykreowały bogate w skojarzenia uniwersum. Książka, jednająca młodość ze starością, ukazuje powab życia w każdym jego okresie, oswaja lęki i ze spokojem, lecz intrygująco, pokazuje przemijanie i odchodzenie. Cztery zwykłe miski – autorska książka Iwony Chmielewskiej –to jedna z niewielu, a może jedyna w Polsce, książka z gatunku picture book, mająca tak wyraźny charakter autotematyczny. Autorka w już pierwszym zdaniu informuje czytelnika, że „Książkę można zrobić ze wszystkiego”, po czym konsekwentnie rozwija tę myśl za pomocą słowa i obrazu. Nie jest to jednak książka tylko o metodzie. Iwona Chmielewska, zapraszając dziecko do wspólnego odkrywania tajemnic warsztatowych, zaprasza je również do refleksji nad wielkim problemem współczesnego świata, w którym „[...] jedni mają za dużo. A inni mają zamało”.

Trzecią nagrodę otrzymała książka Wandy Chotomskiej i Bohdana Butenki Panna Kreseczka(wyd. Muza SA) wydana w serii „Muzeum Książki Dziecięcej poleca”. Panna Kreseczka, ponad pół wieku temu drukowana na ostatniej stronie każdego numeru „Świerszczyka” jako historyjka obrazkowa, nadal pozostaje świeża i aktualna. Dynamiczny, „energetyzujący” wiersz Wandy Chotomskiej oraz mistrzowskie ilustracje Bohdana Butenki tworzą jedyną w swoim rodzaju, pełną humoru historyjkę o nabazgranej na płocie pannie Kreseczce, osóbce niezwykle sympatycznej, po dziecięcemu łobuzerskiej i wzruszającej.

Jury Konkursu Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej ma możliwość przyznania nagrody specjalnej dla książki stanowiącej niewątpliwe wydarzenie artystyczne, a niespełniającej jednego z założeń regulaminowych. W tym roku nagrodą specjalną uhonorowano książkę Fryderyka Chopina Zdrów chłopczyna (wyd.Narodowy Instytut Fryderyka Chopina). Stanowiący jej treść żartobliwy wierszyk, napisany przez dwunastoletniego Fryderyka, pokazuje inne oblicze wielkiego kompozytora: figlarne i prześmiewcze – a śmieje się on z samego siebie. O ilustracje i opracowanie graficzne książki zadbał, w swym niepowtarzalnym stylu, Bohdan Butenko – niezrównany komentator słowa, któremu nie umknął żaden szczegół tego smakowitego tekstu.

W tegorocznym konkursie przyznano jedenaście wyróżnień. Otrzymały je książki:

Ptasia Jaga Zofii Beszczyńskiej z ilustracjami Elżbiety Krygowskiej-Butlewskiej (wyd. Mila) – współczesna wersja bajki o Babie Jadze, pełnymi garściami czerpiąca z baśni braci Grimm i mitologii słowiańskiej. Mimo tych inspiracji jest oryginalnym, kunsztownym literacko dziełem o fantastycznej inicjacyjnej przygodzie dziecięcych bohaterów, w mistrzowski sposób zilustrowanym cyklem malarskich obrazów, które oddają jego walory artystyczne i znaczeniowe.

O Melanii, Melchiorze i panu Przypadku Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel z ilustracjami Pawła Pawlaka (wyd. Bajka) – subtelny tekst i pastelowe ilustracje tworzą prostą, ciepłą opowieść o nieśmiałości, radzeniu sobie z nią, o potrzebie bliskości i zbawiennej roli przypadku w życiu.

Co drzemie w nas Joanny Kulmowej w opracowaniu graficznym Anny Niemierko (wyd. Agencja Edytorska Ezop) – tomik wierszy o marzeniach, o czekających żaglach ze snu, o gdzie indziej, o pociągu, którego nie ma, i o szynach, co biegną, biegną, biegną... Piękna książka. Także jako przedmiot – wspólne dzieło sztuki wielkiej romantycznej poetki i ilustratorki.

Jedno oko na MarokoTomasza Kwaśniewskiego z fotografiami Anny Bedyńskiej (wyd. Czarna Owieczka) – portrety osób, które budzą ciekawość swą odmiennością. Książka w sposób artystycznie dojrzały staje po stronie wciąż – mimo deklaracji – niedocenianych wartości, jak otwartość na innego człowieka, łagodność w ocenach, rozumna obserwacja ludzkich zachowań, respektowanie cudzych decyzji czy wreszcie – szacunek dla jednostki i jej prawo do wolności.

Prawdziwa bajkaMikołajaŁozińskiego w opracowaniu graficznym Marty Ignerskiej (wyd. Kultura Gniewu) – pełna uroku i rozmachu literacko-graficzna opowieść o szalonej młodzieńczej podróży, zachłyśnięciu się światem i jego bogactwem… oraz o sympatii do pająka. Książki, w której obrazy i słowa nie dają się rozdzielić, wzajemnie się przenikają, wzbogacając wrażliwość estetyczną i emocjonalną czytelnika.

Ani słowa o Zosi Zuzanny Orlińskiej (wyd. Literatura) – ciekawa przygoda z rodzinną tajemnicą w tle. Zabawna, ale i wzruszająca książka o dojrzewaniu, o uczeniu się akceptacji odrębnego życia rodziców, o młodzieńczej miłości, pokonywaniu niechęci do osób budzących rezerwę, a także o byciu z innymi, odmiennymi, pokrzywdzonymi przez los.

Pamiątka z Paryża Tiny Oziewicz w opracowaniu graficznym Jacka Ambrożewskiego (wyd. Dwie Siostry) – „dopisana” do obrazu Wilhelma Sasnala, zabawna, intrygująca i trzymającą w napięciu historyjka o rozmnażaniu się… wieży Eiffla i rozsiewaniu jej „zarodników”. Książkę cechuje różnorodność i nowoczesność pomysłów graficznych, spójnych z tekstem i jego ideą.

Cudowna studzienka. Baśnie polskie w wyborze i opracowaniu profesor Joanny Papuzińskiej, z ilustracjami Elżbiety Wasiuczyńskiej (wyd. Media Rodzina) – doskonały prezent dla każdego dziecka. Baśnie uzupełnione poetyckim wstępem oraz posłowiem i przypisami, w których autorka wyboru wyjaśniła znaczenie trudniejszych słów. Tekst zdobią malarskie całostronicowe ilustracje oraz finezyjne miniatury.

O Stephenie Hawkingu, czarnej dziurze i myszach podpodłogowych Katarzyny Ryrych w opracowaniu graficznym Elżbiety Chojnej (wyd. Literatura) – niebanalna książka o dorastaniu oraz o przyjaźni i miłości braterskiej. Ciekawie opowiedziana historia małego intelektualisty, który poznając dramaty ludzi z najbliższego otoczenia uczy się wrażliwości na problemy innych i przeciwstawiania się złu, a przy tym odkrywa własną tożsamość.

Świat według dziadka Zofii Staneckiej zilustracjami Bogny Pniewskiej (wyd. „W drodze”) – ozdobiona dyskretnymi rysunkami, fantastyczno-realistyczna opowieść o budowaniu więzi między dziadkiem i wnukiem. Prosta i piękna historia o poznawaniu bliźniego i o tym, że każdy z nas, jeśli tylko zechce, może wydobyć z drugiego człowieka najwspanialsze cechy – trzeba tylko przezwyciężyć lęk i niechęć budujące mur obojętności.  

Proszę mnie przytulić Przemysława Wechterowicza z ilustracjami Emilii Dziubak (wyd. Agencja Edytorska Ezop) – pięknie zilustrowana, pełna ciepła, humoru i liryzmu książka o uczeniu się umiejętności dawania i przyjmowania dobra, o tworzeniu serdecznych relacji z innymi, czasami bardzo różnymi od nas.

Jury VI Konkursu Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej postanowiło też przyznać wyróżnienie specjalne zbiorowi wierszy Danuty Gellnerowej Cukrowe miasteczkoz ilustracjami Agnieszki Żelewskiej (wyd. Bajka). Jego lektura to powrót do dzieciństwa. Jest w nim wszystko, co ciekawi małego czytelnika: tajemnica, niespodzianka, humor. Jest też uroda świata – migotliwie przepływają kolorowe obrazy wyczarowane w kalejdoskopie roku. Z wierszami doskonale komponują się ilustracje, przywodzące na myśl dziecięce wyklejanki. Poezje Danuty Gellnerowej zebrała w piękny kolorowy bukiet i ofiarowała dzieciom jej córka – poetka, Dorota Gellner.

Po zakończeniu oficjalnej części spotkania przyszedł czas na dłuuugie spotkanie towarzyskie, połączone z poczęstunkiem zorganizowanym dzięki hojności Agencji Autorskiej Autograf.

Tekst: Anna Babula (na podstawie wygłoszonych podczas uroczystości laudacji, przygotowanych przez jurorów konkursu)

Zdjęcia: Anna Babula

Poniżej drukujemy list Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka: