Debaty Międzynarodowe - Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Woj. Mazowieckiego

belka platforma

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
brała udział w projekcie Regionalna Platforma Informacyjna – Kultura na Mazowszu

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej

Debaty Azjatyckie

zapraszają na

spotkanie dyskusyjne on-line:

UE-Chiny w 2023

Taktyczna stabilizacja vs. strategiczna rozbieżność

Zagadnienie przedstawi

Mgr Grzegorz Stec

Moderator:

Ambasador Krzysztof Szumski

26 stycznia 2023 (czwartek), godz. 18.00-20.00

Słowo wstępne - Ambasador Krzysztof Szumski

Stosunki UE – Chiny zostały ustanowione oficjalnie w 1975 roku, jeszcze jako stosunki EWG – Chiny. Rozwinęły się dynamicznie w latach 90 -tych, szczególnie w formie wzrostu wymiany handlowej, m.in. dzięki zakończeniu „zimnej wojny”, przyśpieszeniem procesów integracji europejskiej, a przede wszystkim dzięki dynamicznemu rozwojowi gospodarczemu Chin, w wyniku realizowanych reform. Doprowadziło to do ustanowienia w 2003 roku „partnerstwa strategicznego” UE i Chin, a strony stały się dla siebie wiodącymi lub w ścisłej czołówce partnerami w wymianie handlowej i współpracy gospodarczej. Pomimo tego wielkiego postępu, po obu stronach pozostały różne trudności i komplikacje, które stopniowo się nasilały i utrudniały dalszą współpracę. Przykładowo można wymienić sporne tematy: prawa człowieka, system polityczny, embargo na broń (po 1989 roku – Tian’anmen), Tajwan, Tybet. Pomimo tego obaj partnerzy kontynuowali swoją współpracę i dialog, rozszerzając go także na szereg kwestii globalnych.

W ostatnich latach najważniejszym zawartym porozumieniem było China – EU Comprehensive Agreement on Investment (decydująca tu była rola Angeli Merkel pod koniec 2020). Dokument, potrzebny obu stronom, nie został jednak ratyfikowany, bo strony zaczęły okładać się sankcjami (w związku z sytuacją w Sinkiangu, w zakresie praw człowieka).

Rok 2022 dodatkowo znacznie skomplikował sytuację. Wojna wywołana brutalną agresją Rosji na Ukrainę, wprowadziła nowe i wzmocniła niektóre stare, czynniki wpływające na relacje Chin z UE. Okazało się m.in., że obok dramatycznej sytuacji ludności ukraińskiej (szczególnie ludzi ubogich i warstw średnich), głównym przegranym, staje się UE (oderwanie od tanich źródeł energii i innych surowców, utrata części rynków zbytu, zerwanie łańcuchów dostaw, często wymuszone zakupy broni nie zawsze najbardziej potrzebnej), a głównym wygranym Wielki Brat zza oceanu, który „robi olbrzymią kasę” na sprzedaży broni, energii z łupków i żywności (GMO).Do tego doszło dalsze wzmocnienie pozycji politycznej amerykańskiego Hegemona wobec Europy, także dzięki i poprzez kanały współpracy wojskowej. Powoduje to szereg fatalnych dla Europy konsekwencji. Spada jej atrakcyjność jako partnera gospodarczego, ale i politycznego, również dla Chin (choć może w Pekinie widzi się to trochę inaczej). Wielki Brat jest całkowicie nieczuły na obawy i prośby UE, czego ostatnio bolesnym dowodem stała się reakcja na postulaty dot. przyjętej za oceanem ustawy IRA. UE, zamiast umacniać się, staje się coraz bardziej wasalem Hegemona, a więc istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przyszłości będzie musiała, nawet wbrew swoim interesom, angażować się w konfrontację Hegemona z Chinami. Powstaje więc pytanie czy obie strony tj. UE i Chiny mają na tyle odwagi i tak rozumieją swoje interesy, że ośmielą się podjąć bardziej konkretne kroki w kierunku ożywienia swojej współpracy.

***

Po dwóch latach narastających napięć, UE i Chiny wznowiły bezpośrednie kontakty dyplomatyczne a Pekin zmiękcza ton w komunikacji z europejskimi stolicami. W zeszłym roku Kanclerz Scholz i Przewodniczący Michel odwiedzili Pekin, w najbliższych miesiącach spodziewane są podobne wizyty Prezydenta Macrona i Premier Meloni. Tymczasem, po niemal roku braku pełnej reprezentacji, Pekin mianował swojego nowego ambasadora do UE.

Zarówno Pekinowi jak i wielu europejskim stolicom zależy na ustabilizowaniu wzajemnych relacji w najbliższych miesiącach w imię zabezpieczenia własnej stabilności gospodarczej. Jednak rosnące napięcia geopolityczne, poparcie Pekinu dla Moskwy, potencjalne eskalacje w cieśninie tajwańskiej oraz rosnące obawy UE co do zapewnienia bezpieczeństwa strategicznych łańcuchów dostaw stawiają te plany pod znakiem zapytania w dłuższej perspektywie czasowej. Zwłaszcza, że te kwestie jasno poruszane są w odbywającej się właśnie kalibracji polityki UE wobec Chin.

Jak będą układały się relacje UE-Chiny w 2023? Czy obecna stabilizacja to tymczasowy środek do celu, czy preludium do nowego otwarcia w relacjach?

Jaka jest perspektywa na relacje UE-Chiny w okresie trzeciej kadencji Przewodniczącego Xi Jinpinga?

Jak zmienia się strategia Brukseli na relacje z Pekinem? Czego Pekin chce od Europy?

***

Grzegorz Stec – Analityk ds. UE-Chiny w brukselskim biurze Mercator Institute for China Studies (MERICS), największego think tanku w Europie zajmującego się współczesnymi Chinami. W zakres jego zainteresowań badawczych wchodzą relacje UE-Chiny, chiński aparat polityki zagranicznej, chińska dyplomacja oraz kampanie (dez)informacyjne. Przed dołączeniem do MERICS, założył i prowadził w Brukseli organizację non-profit „EU-China Hub” zajmującą się monitorowaniem relacji europejsko-chińskich. Absolwent studiów magisterskich na Uniwersytetach Oksfordzkim i Pekińskim oraz trzech studiów licencjackich na Uniwersytecie Jagiellońskim. Spędził pięć lat w Pekinie, gdzie studiował a następnie prowadził działalność biznesową.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy -

Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej

Debaty Azjatyckie

zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:

Czy Chiny i Indie pomogą Rosji uzupełnić niedobory półprzewodników?

Zagadnienie przedstawią:

dr Krzysztof Iwanek, Paulina Uznańska i Alicja Bachulska

Moderator:

Ambasador Krzysztof Szumski

15 grudnia 2022 godz. 18.00-20.00

Prelekcja odbywa się na stronie Biblioteki www.koszykowa.pl

Pytania można wcześniej zgłaszać do moderatora na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

W trakcie debaty można przesyłać pytania na YouTube.

Spotkanie będzie również dostępne w Archiwum na kanale YouTube Biblioteki ( https://www.youtube.com/playlist?list=PLDZalUEvk-GNaiDClmiFp8fI2x0utg50F)

Zapraszamy także na stronę Zakładu Studiów Azjatyckich, gdzie są dostępne różne materiały i nasze publikacje, jak też na stronę Biblioteki, gdzie znajdą Państwo informacje także o innych debatach na tematy międzynarodowe Biblioteki wraz z archiwum: http://www.koszykowa.pl/dla-czytelnikow/home/debaty-miedzynarodowe

***

Czy Chiny i Indie pomogą Rosji uzupełnić niedobory półprzewodników?

W kontekście rosyjskiej inwazji na Ukrainę i związanych z nią międzynarodowych sankcji wielu obserwatorów zadaje sobie pytanie czy i w jakim stopniu Chiny i Indie mogłyby wesprzeć Rosję. Pekin i Nowe Delhi deklarują neutralność wobec tej wojny, a jednocześnie utrzymują dobre stosunki polityczne z Moskwą. W przypadku Chin można nawet pokusić się o stwierdzenie, że w obecnej sytuacji międzynarodowej łączy je z Rosją niepisany sojusz. Czy w takim razie Chiny i Indie są w stanie pomóc Rosji w strategicznym sektorze, jakim są półprzewodniki niezbędne do produkcji zaawansowanego uzbrojenia? Jak wygląda obecnie branża półprzewodników w Chinach i Indiach? Jaką rolę pełnią Stany Zjednoczone w tym kontekście? Na te i inne pytania postarają się odpowiedzieć prelegenci z Ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej: dr Krzysztof Iwanek, Paulina Uznańska i Alicja Bachulska.

Prelegenci:

Paulina Uznańska - absolwentka sinologii Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Pekińskiego, analityczka ds. Chin w Ośrodku Badań Azji, związana z Polskim Centrum Studiów nad Prawem i Gospodarką Chin przy Uniwersytecie Warszawskim.

Alicja Bachulska – absolwentka School of Oriental and African Studies w Londynie i Uniwersytetu Fudan w Szanghaju, analityczka ds. polityki Chin w Ośrodku Badań Azji i w projekcie MapInfluenCE, fellow w Mercator Institute for China Studies.

Dr. Krzysztof Iwanek – kierownik Ośrodka Badań Azji Centrum Badań nad Bezpieczeństwem Akademii Sztuki Wojennej, indolog, autor książki o szkołach hinduskich nacjonalistów pt. „Endless Siege”, wydanej przez Oxford University Press w 2022 roku.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

w ramach cyklu amerykańskich czwartków

zaprasza na debatę online:

"Wybory połówkowe w USA - czyli dlaczego amerykańska demokracja ma się bardzo dobrze"

Zagadnienie przedstawi dr Artur W. Wróblewski (Uczelnia Łazarskiego)

17 listopada 2022 r. (czwartek) w godz. 18.00 - 20.00

Ameryka jest dzisiaj spolaryzowana i podzielona, co pokazuje wiele pojedynków wyborczych o miejsce w Senacie, Izbie Reprezentantów, bądź o fotel gubernatora. Ich rozstrzygnięcia zapadają niewielką przewagą głosów. Jednak aktualne wybory i brak większych kontrowersji świadczy o świetnej kondycji amerykańskiej demokracji zaś perturbacje są bardziej konsekwencją większej świadomości wyborcy, braku zaufania do obecnych polityków i błędów klasy politycznej w USA niż efektem głębszego kryzysu demokracji amerykańskiej.

Nagranie transmitowane będzie na stronie internetowej oraz na kanale YouTube Biblioteki.

Zapraszamy!

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy przy ul. Koszykowej

oraz

Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne

Katedra Języków i Kultur Afryki UW

Afrykamera

zapraszają 16 listopada w godz. 18.00 - 20.00 na debatę pt.

Wokół kinematografii afrykańskiej i festiwali filmowych

Niedawno zakończyła się 17. edycja festiwalu Afrykamera. Tegorocznym tematem przewodnim festiwalu był (afro)futuryzm rozumiany jako swoista filozofia, sztuka i performatywna praktyka twórcza. Na ekranach kin w wielu miastach Polski mogliśmy obserwować, w jaki sposób Afrykanie projektują, interpretują i kreują własną, filmową opowieść o swojej przyszłości. Prelegenci, znawcy kinematografii afrykańskiej, a także twórcy festiwalu, porozmawiają o historii i obecnej kondycji afrykańskiego kina oraz opowiedzą o swoim doświadczeniu jako organizatorów festiwali filmowych. Jakie wyzwania stoją przed reżyserami z Afryki? Jaka tematyka i problematyka ich interesuje? Jakie jest zróżnicowanie kinematografii afrykańskiej? Jaka przyszłość przed afrykańską twórczością dokumentalną i fabularną? Jakie wyzwania stoją przed organizatorami festiwali filmowych w Polsce? Na te i wiele innych pytań, postarają się odpowiedzieć w czasie debaty prowadzonej przez Redaktor Beatę Kwiatkowską zaproszeni Prelegenci:

dr Miłosława Stępień - Absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim. Doktor literaturoznawstwa afrykańskiego, magister filologii angielskiej i kulturoznawstwa afrykańskiego. Ukończyła podyplomowe studia pedagogiczne. Na UW prowadziła zajęcia poświęcone literaturom afrykańskim oraz kinematografii Afryki. Wieloletnia współorganizatorka Festiwalu Afrykamera.

mgr Przemysław Stępień - Dyrektor Artystyczny Festiwalu Afrykamera, jego pomysłodawca i główny Organizator.

dr Izabela Will - językoznawczyni, znawczyni kultury i literatury Hausa. Jest członkiem PTAfr, pracuje w redakcjach naukowych czasopism afrykanistycznych. W 2005 r. obroniła pracę doktorską pt. “Syntactic Classes of Nouns in Hausa”. Jest adiunktem w Katedrze Języków i Kultur Afryki UW. Prowadzi i realizuje granty naukowe, jest laureatką Nagrody Rektora za Osiągnięcia Naukowe. Na UW prowadzi zajęcia z dydaktyki języka hausa na różnych poziomach zaawansowania, zajęcia ze sztuki Afryki, komunikacji międzykulturowej oraz zajęcia poświęcone społeczeństwu i kulturze Nigerii. Jej zainteresowania badawcze obejmują również nigeryjski biznes filmowy, afrykańską kinematografię ze szczególnym uwzględnieniem Nollywood.

Beata Kwiatkowska (moderator) - dziennikarka kulturalno-społeczna, której reportaże były nagradzane na międzynarodowych konkursach. Beata Kwiatkowska przez kilkanaście lat pracowała w Polskim Radiu, a po zmianach politycznych zasiliła zespół Radia 357.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej

Debaty Azjatyckie

zapraszają na

spotkanie dyskusyjne on-line:

Chińska partia w obliczu zmian: rozmowy o XX Zjeździe

Zagadnienie przedstawił:

Prof. Dominik Mierzejewski

wspólnie z Joanną Nawrotkiewicz i Adrianem Broną

Moderator:

Ambasador Krzysztof Szumski

27 października 2022 (czwartek) godz. 18.00-20.00

Słowo wstępne ambasadora Krzysztofa Szumskiego

Bardzo serdecznie witam wszystkich uczestniczących w naszym dzisiejszym tradycyjnym spotkaniu w Bibliotece na Koszykowej, nadal w formule on line. Tematem spotkania są Chiny, a bardziej precyzyjnie XX Zjazd Komunistycznej Partii Chin. Nasz temat brzmi „Chińska partia w obliczu zmian: rozmowy o XX Zjeździe …

Zjazd KPCh to wydarzenie niezwykle ważne, zarówno dla kierownictwa jak i dla całego narodu chińskiego. Będzie miał on także bardzo duże znaczenie dla polityki zagranicznej Chin, a ze względu na pozycję zajmowaną przez Chiny, także dla rozwoju sytuacji światowej.

Ważnym sygnałem dla obserwatorów zjazdu jest skład osobowy wybranych na nowo najwyższych gremiów partyjnych, a szczególnie Biura Politycznego i Stałego Komitetu Biura Politycznego. Będzie to miało istotny wpływ na system zarządzania, zarówno partią jak i państwem oraz na realizowaną strategię gospodarczą i politykę społeczną. Wielkie znaczenie dla świata, w tym też dla nas Polaków, będzie miała, prawdopodobnie na nowo kształtowana w niektórych aspektach, polityka międzynarodowa Chin.

Wprawdzie dzisiejszy wykład nie koncentruje się na polityce zagranicznej Chin, ale przedstawione nowe tendencje w polityce wewnętrznej i zarządzaniu Chinami, będą miały silne związki z sytuacją międzynarodową i planami polityki zagranicznej Chin. Dlatego chcę zasygnalizować 3 sfery gdzie związki ze stanowiskiem Chin, będą bardzo ważne dla sytuacji światowej.

Na początek uwaga tylko częściowo dot. polityki zagranicznej Chin, bo Chiny zawsze zdecydowanie przedstawiają sprawę Taiwanu jako problem wyłącznie wewnętrzny. Tym razem jednak Chiny będą musiały uwzględnić bardziej aktywne, a nawet agresywne działania USA wokół Tajwanu. Obok niedawnej demonstracyjnej wizyty na Taiwanie pani Nancy Pelosi, przewodniczącej Izby Reprezentantów, a

także nowych dostaw nowoczesnego uzbrojenia, potwierdzeniem tej tendencji jest tworzenie swego rodzaju kartelu CHIP 4 producentów niektórych półprzewodników, obejmującego USA, Japonię, Koreę Płd. i właśnie Taiwan. Potwierdza to także chęć zachowania przez USA pozycji technologicznego hegemona.

W regionie Azji i Pacyfiku, tj. w strefie bezpośrednio dotyczącej Chin, również nastąpiła wyjątkowa aktywizacja USA, a szerzej państw anglosaskich. Po bezprecedensowym „upokorzeniu” Francji we wrześniu 2021, poprzez doprowadzenie do zerwania przez Australię realizowanego od 2 lat, kontraktu zbrojeniowego i zastąpienia go kontraktem z USA i W. Brytanią, a następnie utworzenia paktu „Aukus”, łączącego te 3 państwa anglosaskie, USA podjęły również działania aktywizujące grupę „Quad” składającą się z USA, Australii, Japonii i Indii., której narzucanym przez USA celem jest, poprzez współpracę i wspólne manewry woskowe, blokowanie wzrostu roli Chin. Ponadto Stany Zjednoczone stworzyły jeszcze jedną organizację IPEF – Indo – Pacyfic Economic Framework. Jej zainteresowania są nakierowane na ekonomię cyfrową, łańcuchy dostaw, zieloną energię i walkę z korupcją, a więc umowa tworząca organizację nie dotyczy bezpośrednio wolnego handlu, ale ma zgodnie z interesami USA zapewniać przede wszystkim ograniczanie wpływów chińskich w regionie.

Jeszcze bardziej niepokojące i dramatyczne, także dla chińskiej polityki zagranicznej, są wydarzenia jakie mają miejsce na przeciwległym krańcu Eurazji. Rosyjski partner, w swoim szalonym dążeniu do budowy „ruskiego miru” zaangażował się w agresywną, wyczerpującą wojnę na Ukrainie, gdzie ściera się nie tylko z Ukraińcami, ale pośrednio z całym potencjałem państw NATO. Co gorsza doszło do sytuacji, że obok głównych stratnych tego konfliktu tj. Ukrainy i Rosji, wielkim przegranym prawdopodobnie będzie także Unia Europejska, a właściwie cała Europa. Unia Europejska, która dla Chin miała być ważnym partnerem w

powstającym świecie wielobiegunowym. W konsekwencji tego konfliktu, Unia Europejska chwieje się w swoich strukturach, poważne są też zagrożenia dla strefy euro. Anglosasi tak manipulują niektórymi europejskimi państwami i indywidualnymi politykami, że w konsekwencji UE prowadzi samobójczą politykę w dziedzinie energii, ale i w sektorach żywnościowym, zbrojeniowym i finansowym, co służy szczególnie interesom USA, a co może zakończyć się upadkiem wielu gałęzi europejskiego przemysłu i dramatycznym kryzysem społecznym, a w dalszej kolejności już pełnym podporządkowaniem Europy USA.

Dylematem Chin jest, czy kontynuować próby skłonienia słabnącej UE m.in. poprzez nowe propozycje i konkretną współpracę, do bardziej samodzielnego stanowiska w sprawach światowych ( i taka jest chyba linia obecnej polityki), czy też już tylko koncentrować się na współpracy dwustronnej z niektórymi wybranymi państwami. W dalszej perspektywie Chiny, w przypadku umocnienia się podporządkowania Europy przez USA, muszą liczyć się, że kraje europejskie, niezależnie od ich stanu i woli współpracy z Chinami, będą musiały realizować polecenia Waszyngtonu i dążyć do ograniczania relacji z Chinami.

Słuchając dzisiejszych wypowiedzi naszych znakomitych prelegentów musimy więc mieć też na uwadze przewidywania, jak nowe tendencje, decyzje i plany XX Zjazdu KPCh, będą mogły wpłynąć na wspomniane przeze mnie sprawy międzynarodowe

Proszę pana profesora Dominika Mierzejewskiego o zabranie głosu. Przypomnę, że jest profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, kierownikiem Ośrodka Spraw Azjatyckich, wybitnym specjalistą zarówno w chińskiej polityce zagranicznej, jak i w sprawach rozwoju polityczno – ekonomicznego współczesnych Chin. Jest też autorem licznych publikacji na te tematy.

W prezentacji wezmą także aktywny udział współpracownicy Pana Profesora, również znakomici znawcy problematyki chińskiej, pani Joanna Nawrotkiewicz i pan Adrian Brona.

***

W strukturach politycznych i gospodarczych Chińskiej Republiki Ludowej Zjazd Komunistycznej Partii Chin pełni istotną rolę z uwagi na kreowanie ideologicznego wymiaru zarządzania państwem oraz programowania rozwoju gospodarczego. Odpowiada także za kształtowanie się układu politycznego w kierowniczych gremiach partyjno-państwowych na kolejne pięć lat. XX zjazd KPCh jest zjazdem o istotnym znaczeniu dla przyszłości ChRL. Xi Jinping przedłuża kadencję na stanowisku sekretarza generalnego partii, mimo że w tym roku mija dekada jego rządów i jak pierwotnie oczekiwano, że zgodnie z zasadą „piastowania urzędu do 70 roku życia” odejdzie. Oprócz tego toczy się istotna debata o kierunku rozwoju Chin, który może być oparty na częściowej samoizolacji polegającej na gospodarce podwójnego obiegu albo na kontynuacji dotychczasowego kursu reform i otwarcia. W tym kontekście prowadzący odpowiadają na trzy podstawowe pytania:

1. w jaki sposób są definiowane sprzeczności i co oznacza ich redefinicja dla dalszej polityki w Chińskiej Republice Ludowej?

2. jak i w jakiej formie teoretyczne dyskusje wpływają na kształtowanie kampanii mobilizacji społecznej w odniesieniu do „wspólnego dobrobytu”?

3. jak przebiega zmiana i dobór nowych kadr, czyli zaplecza politycznego przewodniczącego Xi Jinpinga?

Biogramy

Dominik Mierzejewski - kierownik Ośrodka Spraw Azjatyckich UŁ; profesor UŁ w Katedry Studiów Azjatyckich WSMiP UŁ; studia języka chińskiego na Shanghai International Studies University; staż w the Heritage Foundation w Waszyngtonie; wizytujący profesor w Chińskiej Akademii Nauk Społecznych w Pekinie; kierownik i wykonawca grantów NCN, Horizon 2020 oraz MSZ RP; specjalizuje się w zakresie retoryki chińskiej dyplomacji, transformacji politycznej ChRL oraz roli prowincji w chińskiej polityce zagranicznej; autor m.in. China’s Provinces and the Belt and Road Initiative, Routledge 2021; obecnie realizuje grant NCN na temat mechanizmów działania ChRL w państwach Globalnego Południa.

Joanna Nawrotkiewicz - absolwentka sinologii i prawa w ramach Kolegium MISH UW; laureatka Diamentowego Grantu; stypendystka Fundacji Rowny-Paderewski, DAAD oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego; absolwentka programu TFAS w Waszyngtonie, w ramach którego studiowała na George Mason University; w przeszłości współpracowała m.in. z National Bureau of Asian Research; obecnie realizuje projekt NCN na temat polityki pamięci i polityki historycznej w Chińskiej Republice Ludowej.

Adrian Brona – absolwent stosunków międzynarodowych, studiów azjatyckich oraz kulturoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim; laureat programu Diamentowy Grant, dwukrotnie stypendysta MEiN za wybitne osiągnięcia; wyróżniony nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych za pracę magisterską poświęconą relacjom polsko-chińskim oraz nagrodę im. ministra Krzysztofa Skubiszewskiego; obecnie realizuje projekt Badanie komitetów prowincjonalnych Komunistycznej Partii Chin: podejście ilościowe finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu Preludium 20.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy -

Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej "Debaty Azjatyckie"

zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:

SMOK, NIEDŹWIEDŹ I TRYZUB.

CHINY WOBEC ROSYJSKIEJ INWAZJI NA UKRAINĘ

Zagadnienie przedstawi: Prof. Michał Lubina

Moderator: Ambasador Krzysztof Szumski

23 czerwca 2022 w godz. 18.00-20.00

(przedostatni czwartek miesiąca)

Prelekcja on-line na: www.koszykowa.pl

Pytania można wcześniej zgłaszać do moderatora na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

W trakcie debaty można przesyłać również pytania na Youtube.

***

Smok, niedźwiedź i tryzub. Chiny wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę

UWAGA: Wykład odbędzie się 23 czerwca,

a więc wyjątkowo w przedostatni czwartek miesiąca

Wprowadzenie - Ambasador Krzysztof Szumski

Temat dzisiejszego wykładu brzmi szczególnie fascynująco.” Smok, niedźwiedź i tryzub”, z uszczegółowieniem „Chiny wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę”. Same relacje rosyjsko – chińskie są niezwykle ciekawe i ważne dla świata, a wprowadzenie aspektu wojny na Ukrainie, dodatkowo komplikuje oceny, ale też je urealnia i weryfikuje.

Stosunki rosyjsko – chińskie, pojawiły się na przełomie XVI i XVII wieku, ale dopiero w końcu XVII i w całym XVIII wieku zaczęły mieć znaczenie dla obu państw. W wieku XIX , a szczególnie w jego drugiej połowie, relacje te wpływały na region Azji Północno – Wschodniej. W pierwszej połowie XX wieku te stosunki kształtowały już sytuację w całej Azji. W II połowie XX wieku relacje rosyjsko – chińskie zaczęły w sposób istotny oddziaływać na sytuację ogólnoświatową, a w początkach XXI wieku stosunki te stopniowo zwiększały swój wpływ na rywalizację kto będzie światowym hegemonem lub jednym z głównych rozgrywających w świecie wielobiegunowym, jaki prawdopodobnie niedługo powstanie.

Wojna na Ukrainie, wywołana brutalną rosyjską agresją ( choć wpływ na ten fakt miały też inne ważne czynniki, m.in. związane z polityką Stanów Zjednoczonych ) , skłania do bardzo szczegółowego przeanalizowania polityki Rosji i Chin względem siebie i pozwala na weryfikację niektórych oficjalnych wypowiedzi i stanowisk. Najnowszymi wydarzeniami w tym zakresie są: niedawna rozmowa telefoniczna przywódców Chin i Rosji i wypowiedź prezydenta Chin na forum ekonomicznym w Petersburgu oraz wypowiedzi obu prezydentów na konferencji formatu BRICS.

Właściwe przedstawienie i ocenę tego tematu, komplikuje w naszych polskich warunkach, występowanie wyjątkowo silnej rusofobii (częściowo historycznie uzasadnionej, ale ostatnio także inspirowanej z zewnątrz). Wprowadzenie elementu konfliktu rosyjsko - ukraińskiego, choć generalnie ułatwia poznanie intencji partnerów rosyjskiego i chińskiego, to w przypadku Polski i Polaków, może również utrudniać właściwą ocenę. Posłużę się tu osobistym przykładem – mam powody do zdecydowanego braku sympatii zarówno do Rosji, jak i do obecnego rządu Ukrainy, i w podobnej sytuacji pewnie jest wiele innych osób ( oczywiście w żadnym przypadku nie odnoszę tego do działań pomocowych dla społeczeństwa ukraińskiego, w których też uczestniczę). Co gorsza mamy w Polsce również coraz częstsze próby szerzenia także sinofobii, są one niemal w całości wynikiem wyrachowanych nacisków i inspiracji z zewnątrz, ale w swoich skutkach mogą być dla nas niezwykle szkodliwe, mając na uwadze bardzo dobre dotychczas relacje polsko – chińskie i stale rosnące miejsce Chin w świecie, w każdej niemal dziedzinie życia. Nasze polskie odczucia emocjonalne nie powinny w żadnym przypadku przeszkadzać w realistycznym spojrzeniu na ewolucję współczesnego świata, a szczególnie na faktyczną grę interesów i brutalną walkę o kasę i wpływy, czego zewnętrznym tragicznym przejawem jest wojna na Ukrainie.

Ten niezwykle ciekawy, ale jakże skomplikowany temat, przedstawi pan Profesor Michał Lubina - profesor nadzwyczajny w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, wykładający na szeregu uczelni zagranicznych, w tym na, bliskim mojemu sercu, Uniwersytecie Chulalongkorna w Bangkoku w 2018r., niewątpliwie najsławniejszej uczelni wyższej w Tajlandii ( pełniłem w tym kraju misję ambasadora w latach 1992 – 97). Autor wielu wartościowych i fascynujących książek o problematyce azjatyckiej, w tym dwu o stosunkach rosyjsko – chińskich, i przygotowujący już trzecią książkę na ten temat. Także bardzo wybitny znawca problematyki birmańskiej.

24 lutego 2022 r. wojska rosyjskie dokonały pełnej inwazji Ukrainy, rozpoczynając drugi etap nienazwanej wprost wojny rosyjsko-ukraińskiej, trwającej od 2014 r. Wydarzyło się to niedługo po zimowych igrzyskach olimpijskich w Pekinie, podczas których doszło do 38 spotkania Władimira Putina z Xi Jinpingiem, zakończonego wydaniem głośnego wspólnego oświadczenia, podtrzymującego tradycję wspólnych oświadczeń, trwającą od lat 90tych XX wieku. To w połączeniu z zacieśniającymi się, szczególnie od 2012 r., relacjami rosyjsko-chińskimi doprowadziło do wielu pytań o postawę chińską wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej, a także wątpliwości dotyczących istoty relacji rosyjsko-chińskich. Interpretowane na świecie w dwóch głównych nurtach „osi wygody” oraz „(quasi)sojuszu”, stosunki Rosji z Chinami przechodzą istotny test jakim jest obecna wojna rosyjsko-ukraińska. Skłania to wszystko do pytań: jak zachowują się Chiny? Jakie jest znaczenie Rosji i Ukrainy dla Chin? Co wojna na Ukrainie mówi nam o relacjach rosyjsko-chińskich? Jakie będą konsekwencje tej wojny dla relacji Chin z Rosją, a szerzej dla całego świata? Wykład odpowie na te i inne pytania, zarysowując jednocześnie trajektorię stosunków rosyjsko-chińskich w ostatnim trzydziestoleciu, ze szczególnym uwzględnieniem okresu po 2012 r.

(Opr. M. Lubina)

Dr hab. Michał Lubina jest profesorem (nadzwyczajnym) w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, wcześniej był m.in. dyrektorem Instytutu Sejonga UJ (2016-2017) i profesorem wizytującym na Uniwersytecie Chulalongkorna w Bangkoku (2018). Autor ośmiu książek, w tym dwóch o stosunkach rosyjsko-chińskich: „Niedźwiedź w cieniu smoka” (Kraków 2014) i „Russia and China. A Political Marriage of Convenience” (Opladen-Berlin-Toronto 2017); właśnie kończy swoją trzecią książkę na ten temat („Niedźwiedź w objęciu smoka. Jak Rosja została młodszym bratem Chin”) i wkrótce wyjeżdża do Tajpej na Taiwan Fellowship.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej "Debaty Azjatyckie"

zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:

KURYLE POŁUDNIOWE – WYSPY NIEZGODY

Zagadnienie przedstawi: dr Elżbieta Potocka

Moderator: Ambasador Krzysztof Szumski

26 maja 2022 r. (czwartek) w godz. 18.00 - 20.00

Prelekcja online na: www.koszykowa.pl

Wstęp - ambasador Krzysztof Szumski

Temat dzisiejszego spotkania „Kuryle Południowe – wyspy niezgody”, przedstawi pani dr Elżbieta Potocka – politolog, zajmująca się problematyką azjatycką, autorka wielu wartościowych i ciekawych opracowań i książek, w tym m.in. wspomnę książkę pt. ”Makau”, którą osobiście polecam zainteresowanym. Pani dr Potocka spędziła kilka lat w Japonii i wszystko co wiąże się z tym krajem zna szczególnie dobrze.

W dniu 21 marca br Rosja wycofała się z rozmów z Japonią nt. Kuryli Południowych, kończąc w ten sposób ok. 30 lat w zasadzie dobrych stosunków pomiędzy obu krajami. Była to reakcja na nader gorliwe zaangażowanie się Japonii w sankcje przeciwko Rosji, wprowadzone w ramach reakcji „kolektywnego Zachodu” (inspirowanego przez USA) na agresję Rosji na Ukrainę. Sankcje japońskie tym razem były o wiele bardziej zdecydowane i dotkliwe, niż symboliczne działania Japonii wobec Rosji w 2014 roku.

Kroki podjęte obecnie przez Japonię wobec Rosji wynikały z wielu przesłanek i uwarunkowań ( m.in. zmiana premiera i szczególnie silny nacisk USA) , więc i reakcje na nie mogły być różne, ale skłoniły one jednak Rosję do zareagowania właśnie w sposób zdecydowany tj. do wycofania się z rozmów. Można to było odczytać jako swego rodzaju powrót do punktu wyjścia w sprawie rozmów nt. wysp sprzed lat 30 – tu.

Byłoby jednak dużym uproszczeniem traktowanie tego problemu, czyli Kuryli Południowych wyłącznie jako sprawy dwustronnej japońsko – rosyjskiej. Nie można zapominać, że w pobliżu wspomnianych wysp znajdują się terytoria, które kiedyś pozostawały pod kontrolą Chin, a tylko nieco dalej znajdują się obszary kontrolowane obecnie przez Chiny, dynamicznie rosnącą potęgę światową, która niejednokrotnie pokazała w regionie, że potrafi dbać o swoje interesy.

Również kraje nieco bardziej oddalone od Kuryli Południowych jak KRLD i Republika Korei – dwa państwa koreańskie, mają swoje interesy wiążące się z sytuacją tych wysp i ich okolic.

Wreszcie USA, światowy hegemon, który z „zapałem” interweniuje od lat w najodleglejszych dla niego zakątkach świata, pod różnymi pięknymi hasłami, ale zawsze w obronie swoich konkretnych interesów, którego terytoria leżą w bezpośredniej bliskości interesujących nas wysp. Mam tu na myśli Alaskę i Wyspy Aleuty. Ponadto USA traktują obecnie Rosję jako państwo wrogie, a równocześnie od zakończenia II wojny światowej na Pacyfiku , sprawują czujną i surową kontrolę nad postępowaniem Japonii, wielokrotnie wymuszając konkretne działania Tokio, zwłaszcza w sferze międzynarodowej i gospodarczej. Stwarza to niemal pewność, że będą, przynajmniej pośrednio, wpływać na sytuację wokół Kuryli Południowych.

Wszystko to zapowiada, że Kuryle Południowe nadal pozostaną przedmiotem uwagi i ostrej rywalizacji najważniejszych graczy w regionie i szerzej na arenie światowej.

Krzysztof Szumski

KURYLE POŁUDNIOWE – WYSPY NIEZGODY

26 maja 2022 r.

Rozwój kontaktów rosyjsko-japońskich od momentu ich zetknięcia się w XVIII wieku był areną starć i walki o wyspy Morza Ochockiego – Kuryle i Sachalin. Rosja i Japonia dzieliły je między siebie w zależności od politycznych potrzeb. W momencie wybuchu wojny na Dalekim Wschodzie w 1937 roku Południowy Sachalin i Wyspy Kurylskie znajdowały się w granicach Japonii. Związek Radziecki przez lata planował tę sytuację zmienić. I zrobił to przystępując do wojny z Japonią w sierpniu 1945 roku, co całkowicie zmieniło układ sił w tym rejonie. ZSRR zajął nie tylko wyspy obiecane mu w Jałcie, ale więcej. To więcej, to Kuryle Południowe, tj. wyspy Etorofu, Kunaszyr, Szykotan i grupa wysp Habomai. Japonia domagała się ich zwrotu jeszcze w okresie okupacji amerykańskiej, powołując się na prawa historyczne.

Rosjanie stosowali prawa zwycięzcy i nie zamierzali rezygnować z żadnego zajętego terytorium, czego rezultatem była odmowa podpisania traktatu pokojowego w San Francisco we wrześniu 1951 roku. Tym samym stan wojny między obu państwami trwał do 1956 roku. Traktatu pokojowego i wtedy nie podpisano, z powodu nierozwiązanego problemu wyżej wymienionych wysp. Przez lata ten problem nazywano „spór terytorialny”, albo „problem terytorialny”, ale wojna w Ukrainie zmieniła retorykę. Od marca 2022 roku w Japonii należy mówić – „okupacja wysp”. Premier Japonii Fumio Kishida 8 marca 2022 roku stwierdził, że jest to „terytorium, na którym Japonia ma suwerenność”, a minister spraw zagranicznych Yoshimasa Hayashi dodał, że wyspy znajdują się pod „rosyjską okupacją bez podstaw prawnych”. A to wszystko oznacza, że Tokio nie uważa sporu o te wyspy za uśpiony, ani nawet do negocjacji. Czy ten skrawek ziemi może doprowadzić w XXI wieku do otwartego konfliktu zbrojnego? Wojna w Ukrainie pokazuje, że dla Rosji nie istnieje wyłącznie ścieżka dyplomatyczna. Jest to niekiedy tylko zasłona dymna, która ma pozwolić na zyskanie na czasie, albo manewr w celu mamienia przeciwnika.

Dr Elżbieta Potocka – politolog. 1998–2005 adiunkt w Centrum Badań Azji Wschodniej w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Wykładowca m.in. w Instytucie Stosunków Międzynarodowych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej, w Akademii Biznesu i Finansów Vistula. Członek-założyciel Towarzystwa Azja-Pacyfik i jego Sekretarz Generalny w latach 1998–2003. Współzałożyciel (1998) i redaktor (1999–2003) rocznika „Azja-Pacyfik, Społeczeństwo – Polityka – Gospodarka”, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.

Ważniejsze publikacje:

Militarne i polityczne aspekty przystąpienia Związku Radzieckiego do wojny z Japonią, „Dzieje Najnowsze”, 1/2000.
Spór terytorialny – główną przeszkodą w normalizacji stosunków rosyjsko-japońskich, „Azja-Pacyfik”, 2/99.
Japonia w poszukiwaniu nowej pozycji w społeczności międzynarodowej, „Azja Wschodnia na przełomie XX i XXI wieku. Stosunki międzynarodowe”. ISP PAN – Trio, Warszawa 2004.
Korea Północna – przebudzenie, Time Marszałek Group, Toruń 2020.
Makau – element chińskiej wizji świata, Wydawnictwo Naukowe GRADO, Toruń 2021.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej "Debaty Azjatyckie"

zapraszają na relację ze spotkania dyskusyjnego on-line:

Integracja gospodarcza w regionie Azji i Pacyfiku w XXI w.

Kierunki, współpraca, rywalizacja mocarstw

Zagadnienie przedstawił: Dr Stanisław Czesław Kozłowski

Moderator: Ambasador Krzysztof Szumski

Debata odbyła się w dniu 28 kwietnia 2022

Wstęp - Ambasador Krzysztof Szumski

Integracja gospodarcza w regionie Azji i Pacyfiku (kierunki, współpraca, rywalizacja mocarstw).

Po II wojnie światowej w regionie Azji i Pacyfiku, po okresie pewnego zamieszania i walk zbrojnych związanych z dekolonizacja, zapanowała pełna dominacja USA. Jedynie na początku lat 80 – tych przez krótki czas wydawało się, że dynamiczny rozwój gospodarczy Japonii może być zagrożeniem dla dominacji gospodarczej amerykańskiej. W wyniku brutalnych działań USA, Japonia została „rzucona na kolana” w rezultacie tzw. Plaza Accords w 1985 roku, kiedy musiała rewaloryzować swoją walutę, co wpędziło ją w długoletnią stagnację gospodarczą. Tokio zrozumiało, że, także w gospodarce, może działać tylko w pełnej zgodzie ze strategicznymi interesami USA.

W końcu XX wieku zakończenie zimniej wojny, rozpad ZSRR i Jugosławii, rozbudowa NATO ma wschód, zaabsorbowały uwagę USA w Europie, następnie były to wydarzenia na Bliskim Wschodzie (agresja na Irak) i wielka wojna z terroryzmem, zajęły światowego hegemona. Ta ostatnia problematyka dotyczyła także regionu Azji i Pacyfiku, ale tylko w specyficznej sferze i w niektórych krajach.

W tym okresie USA, zajęte innymi sprawami, prowadziły wobec regionu Azji i Pacyfiku politykę tzw.” uważnego zaniedbywania”, chociaż już na przełomie lat 80/90 tych prezydent Geroge Bush senior ( prezydent w latach 1988 – 1992) mówił o wchodzeniu świata w tzw. „ wiek Pacyfiku”, a był on doskonale zorientowany w sytuacji między narodowej m.in.. jak były szef CIA.

Po koniec pierwszego dziesięciolecia XXI wieku Stany Zjednoczone zorientowały się , że Chiny, wykorzystując ich zaangażowanie na innych kierunkach , zwiększyły swoją ekspansję w regionie Azji i Pacyfiku, kluczowym dla sytuacji światowej, a rozwój wewnętrzny Chin nie postępuje zgodnie z oczekiwaniami i interesami USA. Skłoniło to Waszyngton do wypracowania nowej strategii dla regionu , którą początkowo nazwano „pivot’ a następnie bardziej elegancko „rebalance”. Nowa strategia została w pełni zaprezentowana w czasie podróży prezydenta Baracka Obamy do regionu Azji i Pacyfiku w listopadzie 2011 roku, m.in. w jego przemówieniu w parlamencie australijskim. Zapoczątkowało to nowy okres w sytuacji politycznej w regionie , w tym także w sferze integracji gospodarczej. Temat ten przedstawi pan doktor

Stanisław Czesław Kozłowski, emerytowany dyplomata, o dużym doświadczeniu, który m.in. pracował w Szwajcarii i Singapurze, państwach niezwykle ważnych dla sytuacji w ich regionach, a także dla sytuacji światowej. Pamiętam, że będąc ambasadorem rezydującym w Dżakarcie, ale akredytowanym również w Singapurze, co 2 – 3 miesiące odwiedzałem Singapur w sprawach relacji polsko – singapurskich, ale też aby skonfrontować moje oceny sytuacji w Indonezji i szerzej w Azji Wschodniej, z ocenami licznych zespołów naukowców politologów działających w tym kraju. Kontakty te zawsze były bardzo owocne i pouczające.

Opr. Krzysztof Szumski

Ambasador

Integracja gospodarcza w regionie Azji i Pacyfiku w XXI w. - opis Dr Stanisław Czesław Kozłowski

Integracja gospodarcza w regionie Azji i Pacyfiku w XXI w.

Kierunki, współpraca, rywalizacja mocarstw

(28 kwietnia 2022 r.)

Na początku drugiej dekady XXI w. główne kierunki integracji gospodarczej w regionie Azji Pacyfiku wyznaczały projekty megaregionalnych stref wolnego handlu. Były to negocjowane wówczas porozumienia: Partnerstwo Transpacyficzne (TPP), Kompleksowe Regionalne Partnerstwo Gospodarcze (RCEP) oraz Obszar Wolnego Handlu Azja-Pacyfik (FTAAP). W mojej prezentacji przybliżę genezę, założenia, priorytety oraz układ sił i interesów uczestniczących w negocjacjach państw. Szerokie spektrum oddziaływania wspomnianych projektów, stanowiło czynnik kształtujący współpracę międzynarodową, w tym relacje w skali regionalnej, ale również globalnej.

Zamysł liberalizacji handlu międzynarodowego absorbował społeczność międzynarodową, w tym państwa członkowskie Światowej Organizacji Handlu, które w tym celu uruchomiły kolejną odsłonę negocjacji tzw. Rundę Doha. Były to zapoczątkowane w listopadzie w 2001 r. wielostronne rozmowy handlowe, które miały doprowadzić do reformy międzynarodowego systemu handlu poprzez zmniejszenie barier i rekonstrukcję wielu istniejących regulacji. Nie przyniosły one jednak oczekiwanych rezultatów, stąd pojawiły się konkurencyjne inicjatywy podejmowane przez zainteresowane państwa.

Całokształt wspomnianej problematyki obejmuje kwestie wychodzące poza obszar związany stricte z wymianą handlową, a będące w swej istocie geostrategiczną rywalizacją o przywództwo w regionie Azji i Pacyfiku, będącym współcześnie kołem zamachowym globalnej gospodarki, wyznaczającym kierunek przekształceń w światowym układzie sił^[1].

Analityczne spojrzenie na współpracę międzynarodową w regionie Azji i Pacyfiku pozwala dostrzec, iż wokół inicjatyw TPP, RCEP i FTAAP, od początku koncentrowała się aktywność natury strategicznej i dyplomatycznej, dawała o sobie znać rywalizacja wielkich mocarstw, potęgowana zaostrzającymi się sporami terytorialno-morskimi, zarysowującą się wizją sino-centrycznego porządku w Azji czy japońskimi ambicjami odbudowy pozycji regionalnego mocarstwa. TPP i RCEP postrzegane były niebezzasadnie jako czynniki amerykańsko-chińskiej rywalizacji o supremację w regionie Azji – Pacyfiku. Takie podejście odzwierciedla teza niektórych obserwatorów^[2], iż istotą projektów integracyjnych w Azji była rywalizacja o pozycję zapewniającą kontrolę zarówno członkostwa, jak i agendy negocjacji. Kontrola członkostwa to innymi słowy możliwość blokowania udziału w porozumieniu państwa będącego rywalem, co jest szczególnie ważne dla hegemona, poszukującego gwarancji dla swojego przywództwa w ugrupowaniu. Z tego punktu widzenia ani TPP, ani RCEP nie stanowią wyjątku, gdyż wiodące mocarstwa, tj. USA i Chiny, dążyły do wykluczenia siebie nawzajem, aby w ten sposób uzyskać swobodę w ustalaniu agendy pracy danej organizacji. W odniesieniu do wspomnianych inicjatyw integracji gospodarczej, podkreślenia wymaga wyraźnie rysujący się prymat interesów strategicznych wobec interesów ściśle gospodarczych, zwłaszcza jeśli chodzi o wiodące mocarstwa.

(Oprac. St. Cz. Kozłowski)

Dr Stanisław Czesław Kozłowski, emerytowany dyplomata, z dużym doświadczeniem wyniesionym z pracy w MSZ i polskich placówkach dyplomatycznych, w tym jako zastępca ambasadora i radca polityczny Ambasady RP w Bernie (2003 – 2007) oraz radca-minister odpowiedzialny za sprawy ekonomiczno - handlowe w Ambasadzie RP w Singapurze (2011-2015). Obecnie wykładowca na Uniwersytecie SWPS. Zainteresowania badawcze: problematyka Azji i Pacyfiku, przekształcenia globalnego układu sił, a w tym rywalizacja USA – Chiny, kierunki integracji gospodarczej, polityka Rosji wobec Azji.

^[1] Zob. wystąpienie T. Grosera, ministra handlu Nowej Zelandii, Groser - Trans-pacific Partnership Agreement, Scoop News, http://www.scoop.co.nz/stories/PA1102/S00315/speech-groser-trans-pacific-partnership-agreement.htm

^[2] Zob. S. Hamanaka, TPP vs. RCEP: Control of Membership and Agenda Setting, „Journal of East Asian Economic Integration” 2014, nr 18, s. 163–186.

Załączniki:
Plik	Opis	Rozmiar
Debata Azjatycka_Integracja Azja Pacyfik.pdf		1158 kB

Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego,

Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne,

Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu,

Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ

oraz

Katedra Studiów Regionalnych i Globalnych

na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW

zapraszają na relację z debaty w ramach cyklu "Afryka na Koszykowej"

POLITYKA ROSJI WOBEC AFRYKI W XXI WIEKU

Debata odbyła się w formule on-line w dniu 27 kwietnia br.

Prelegenci:

dr Michał Lipa, moderator debaty - doktor nauk społecznych w zakresie nauki o polityce; asystent w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jest politologiem oraz kulturoznawcą specjalizującym się w badaniach nad procesami politycznymi i gospodarczymi w regionie arabskiego Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Uczestnik badań terenowych w Egipcie, Tunezji i Algierii. Naukowo zajmuje się badaniem egipskiego systemu politycznego oraz problematyką transformacji politycznych w państwach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Interesuje się teoriami autorytaryzmu i demokratyzacji, ekonomią polityczną, jak również wpływem czynników ekonomicznych, międzynarodowych i kulturowych na przemiany polityczne w państwach arabskich.

dr hab. Wiesław Lizak, doktor habilitowany w zakresie nauk o polityce (2013), pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, w latach 1999-2002 zastępca dyrektora Instytutu Stosunków Międzynarodowych; w latach 2001-2009 członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego, a od 2009 r. Komisji Rewizyjnej PTAfr.; Członek Rady Naukowej Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych, członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Autor ponad 100 publikacji, uczestnik wielu konferencji naukowych.

dr hab. Bara NDiaye, jest pracownikiem Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych na Wydziale Humanistycznym UWM, autorem artykułów oraz monografii z zakresu dziennikarstwa i stosunków francusko-afrykańskich. W 2004 zainicjował coroczne konferencje naukowe Dni Afryki w Olsztynie, którym towarzyszą wydarzenia kulturalne, wystawy i koncerty.

dr hab. Maciej Raś, doktor habilitowany nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce (2019); doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce (2003). Prodziekan ds. studenckich WNPiSM (Kierownik Jednostki Dydaktycznej). Pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego; wcześniej m.in.: Pełnomocnik Dziekana Wydziału ds. doktorantów zagranicznych (w latach 2013–2020), Kierownik Studium Bezpieczeństwa Narodowego UW (2008–2014) Kierownik Podyplomowych Studiów Marketingu Kultury UW (2006–2014) oraz koordynator współpracy ISM UW z uczelniami rosyjskimi. Wykładał na uniwersytetach za granicą (m.in. w Rosji i ChRL) oraz wygłaszał referaty m.in. w Baltimore, Bonn, Frankfurcie nad Menem, Heidelbergu, Kaliningradzie, Odessie, Petersburgu, San Francisco i Sofii.

dr Jędrzej Czerep, jest analitykiem w PISM ds. Afryki Subsaharyjskiej w programie Bliski Wschód i Afryka. Doktor nauk politycznych (Instytut Nauk Politycznych UKSW). Współpracował m.in. z think-tankami (Fundacja im. K. Pułaskiego, Royal United Services Institute), organizacjami międzynarodowymi (Rada Europy), mediami (Al-Jazeera, The Guardian), administracją (Urząd ds. Cudzoziemców, Straż Graniczna). Wykładowca Collegium Civitas. Prowadził badania m.in. w Sudanie Południowym (2011), Nigerii (2015), Tanzanii (2018), Sudanie (2019)

***

Polityka Rosji wobec Afryki w XXI wieku

Działania wojskowe Rosji w minionej dekadzie na terytorium Syrii oraz przeciwko Ukrainie jednoznacznie przypomniały o globalnych aspiracjach mocarstwowych tego państwa. Jako spadkobierca potęgi ZSRR współczesna Rosja podjęła działania by odbudować sieć wpływów i kontaktów, które w przeszłości dawały Moskwie status supermocarstwa w dwubiegunowym świecie. Po okresie kryzysu spowodowanego załamaniem się systemu realnego socjalizmu i rozpadzie Związku Radzieckiego aktywność dyplomatyczna, gospodarcza i wojskowa została ponownie ukierunkowana na odbudowę międzynarodowej sieci kontaktów, pozwalających na aktywność gwarantującą Rosji traktowanie jej jako istotnego aktora w kształtowaniu współczesnego systemu międzynarodowego.

Jednym z regionów świata, gdzie aktywność ZSRR była szczególnie duża, jest Afryka. Począwszy od kryzysu kongijskiego z lat 60., poprzez wspieranie lewicowych rządów w państwach sojuszniczych, aż po pomoc militarną w trakcie wojen domowych w Angoli czy Etiopii, władze komunistycznego mocarstwa budowały sieć sojuszów, wciągając Afrykę w zimnowojenną rywalizację mocarstw. Współczesna Rosja próbuje nawiązywać do tamtej epoki, wykorzystując istniejące w Afryce kryzysy i konflikty, i obiecując wsparcie dla procesów stabilizacyjnych, tam gdzie sytuacja zagraża bezpieczeństwu. Co charakterystyczne dla obecnego etapu aktywności Rosji w Afryce, to wykorzystywanie nieformalnych struktur wojskowych do manifestowania swojej obecności. W wielu krajach regionu pojawiły się odziały z tzw. Grupy Wagnera. Oficjalnie są one przedstawiane jako prywatne przedsięwzięcie najemników zatrudnionych do realizacji konkretnych celów militarnych na kontynencie. Jednak wielu analityków oraz przedstawicieli państw i instytucji zachodnich (Unia Europejska) wskazuje, że w rzeczywistości są to zbrojne oddziały mające powiązania ze służbami specjalnymi Rosji i w istocie realizującymi cele państwa rosyjskiego. Pod przykrywką tego rodzaju działań przygotowywany jest grunt do (od)budowy powiązań Rosji z państwami afrykańskimi. W tym kontekście należy wskazać takie państwa regionu, jak Libia (wsparcie dla Libijskiej Armii Narodowej kierowanej przez Halifę Chaftara), Republika Środkowoafrykańska i Mali (w obu krajach bojownicy z Grupy Wagnera zostali zatrudnieni do działań wspierających władze w walkach z opozycją zbrojną, Mozambik (wzmocnienie siły bojowej armii tego kraju walczącej z rebeliantami w Cabo Delgado) i in. Jednocześnie odbudowywane są oficjalne kanały współpracy międzynarodowej np. z Egiptem, Madagaskarem, Sudanem), a towarem, który cieszy się od lat zainteresowaniem odbiorców w Afryce jest rosyjska broń. Oficjalne doniesienia wskazywały także na zaawansowaną współpracę Rosji z Sudanem z zamiarem wybudowania bazy wojskowej na wybrzeżu Morza Czerwonego. O istnieniu pewnych postaw sprzyjających Rosji w Afryce świadczy fakt, że w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ przy głosowaniu rezolucji potępiającej agresję tego państwa na Ukrainie aż 16 państw z regionu wstrzymało się od głosu (w tym RPA i Algieria), a 1 zagłosowało przeciwko rezolucji (Erytrea).

Czy Rosja jest w stanie prowadzić aktywną politykę w Afryce wykorzystując niezadowolenie części tamtejszych społeczeństw z dotychczasowych doświadczeń związanych z obecnością mocarstw zachodnich (np. Francji w Afryce Zachodniej)? Czy wojna w Ukrainie zmieni postrzeganie Rosji, a tym samym gotowość do jej traktowania jako alternatywnego punktu odniesienia w kształtowaniu lokalnych strategii bezpieczeństwa? Czy Rosja ma szanse stać się – podobnie jak to było w okresie zimnej wojny – istotnym aktorem w regionalnym systemie międzynarodowym, zwłaszcza jeśli uwzględnimy ogromną obecność gospodarczą ChRL w Afryce? O tym wszystkim chcielibyśmy podyskutować w ramach naszego kolejnego spotkania w cyklu „Afryka na Koszykowej”.

Zapraszamy!

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

we współpracy z

Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS

i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch

w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej

Debaty Azjatyckie

zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:

Chiny-Rosja: partnerzy, sojusznicy, rywale?

Zagadnienie przedstawią

Prof. Dominik Mierzejewski i dr Agnieszka Bryc

Moderator:

Ambasador Krzysztof Szumski

31 marca 2022 (czwartek), w godz. 18.00-20.00

Prelekcja odbywa się na stronie www.koszykowa.pl oraz na kanale YouTube Biblioteki.

Pytania można wcześniej zgłaszać do moderatora na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

W trakcie debaty można przesyłać pytania na YouTube

Spotkanie będzie również dostępne w Archiwum na kanale YouTube Biblioteki ( https://www.youtube.com/playlist?list=PLDZalUEvk-GNaiDClmiFp8fI2x0utg50F)

***

Chiny-Rosja: partnerzy, sojusznicy, rywale?

31 marca 2022

W okresie „zimnej wojny”, po początkowym sojuszu, stosunki Pekinu z Moskwą nacechowane były nieufnością i podszyte były wzajemnymi animozjami liderów: Stalina, Chruszczowa z Mao Zedongiem. Kulminacyjnym punktem były walki graniczne nad Ussuri w marcu 1969 r. Sytuacja zmieniła się po upadku ZSRR. Powoli obie strony zaczęły się dogadywać a dominacja USA nie odpowiadała ani jednemu, ani drugiemu. Rosja chciała odbudować pozycję Związku Radzieckiego a Chiny zaczęły marzyć o „wielkim odrodzeniu narodu chińskiego”. Stworzono Szanghajską Organizację Współpracy a od 2001 r. zacieśniano stosunki bilateralne. W kolejnych latach widoczne były elementy koordynacji polityk w skali regionalnej i globalnej. Punktem kulminacyjnym była wizyta prezydenta Putina w Pekinie.

Czwartego lutego, bieżącego roku, w czasie wizyty Putina w Pekinie, podkreślano, że stosunki chińsko-rosyjskie są „na każdą pogodę”. Obie strony zadeklarowały sprzeciw wobec ingerencji, nie tylko w wewnętrzne sprawy państw trzecich, ale również wobec ingerencji zewnętrznej w swoim najbliższym sąsiedztwie. Ponadto strona chińska wyraziła zrozumienie i wsparła rosyjskie „propozycje” nowej architektury bezpieczeństwa w Europie. Następnie zaczęła się wojna Rosji przeciwko Ukrainie.

Jak wyglądają wzajemne stosunki z perspektywy historycznej, co na nie wpływa i jak sytuacja zmienia się i ewoluuje w kontekście bieżącej sytuacji? Problemom tym poświęcona będzie kolejna „Debata Azjatycka na Koszykowej”.

(Oprac. D. Mierzejewski)

Prelegenci:

Dr. hab. Dominik Mierzejewski, Ośrodek Spraw Azjatyckich UŁ (kierownik), Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w polityce wewnętrznej i zagranicznej Chińskiej Republiki Ludowej.

Dr Agnieszka Bryc, Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK w Toruniu. Specjalizuje się w polityce zagranicznej Rosji, a także bezpieczeństwie Izraela.

Zapraszamy!